Drodzy Rodzice, obecnie spędzamy dużo czasu w domu z naszymi bliskimi, małżonkami, dziećmi. Być może warto wykorzystać ten czas również na to, aby jak najlepiej przygotować dziecko na pójście naszego 3- latka do przedszkola we wrześniu. Termin być może wydaje się bardzo odległy, lecz czas płynie szybko i miejmy nadzieję, że za jakiś czas wrócimy do naszego „dawnego życia”. Pójście dziecka do przedszkola i zawiązane z tym emocje czasami powodują, że czujemy się zagubieni i nie zawsze wiemy co mamy robić.
Przedszkole spełniała różne funkcje – wychowawcze, społeczne i dydaktyczne. Dziecko będzie mogło w pełni z nich korzystać, jeśli będzie je postrzegało jako bezpieczne i atrakcyjne dla siebie. Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu można przyzwyczaić́ 3-latka do przedszkola i niwelować jego
ewentualny stres. Dlatego też bardzo ważna jest rola rodziców w procesie adaptacyjnym.
Zadania rodziców:
1. Opowiadanie o przedszkolu
Wplatanie wątków przedszkolnych w codzienne rozmowy. Przedstawiając przedszkole jako miejsce
pełne zalet: nowi koledzy, nowe zabawki, wspólne zabawy. Czytanie dzieciom opowiadań, w których bohaterowie chodzą do przedszkola. Wspólne oglądanie z dziećmi ciekawych i wesołych filmów o przedszkolu. Ważne jest pozytywne komentowanie sytuacji. Powiedzenie dziecku, dlaczego powinno chodzić do przedszkola (np. rodzice pójdą do pracy, a ono będzie też miało swoją pracę czyli przedszkole). Wyjaśnianie dziecku, że to nie będzie jednorazowa sytuacja, że odtąd codziennie rano rodzice będą wychodzić z domu, a ono będzie iść do przedszkola, że tam będą inne dzieci i pani. Dziecko zostanie razem z nimi, a mama i tata wyjdą.
2. Przygotowanie dziecka do pójścia do przedszkola
Warto zacząć wraz z dzieckiem robić plany i przygotowania, np. niezbędne zakupy. – papcie, piżamka. Niekiedy także warto dać dziecku jego ulubioną kołderkę, lub kocyk, aby czuło się bezpiecznie (skojarzenie z domem poprzez np. zapach, lubiane rzeczy)
„Zaglądanie” w okolice przedszkola, aby dziecko poznało drogę do niego, zaznajomiło się z okolicą
zobaczyło, jak bawią się dzieci na przedszkolnym placu zabaw (choć teraz to mało prawdopodobne ze względu na epidemię). Pozwoli nam to także ba zaplanowanie czasowe odprowadzania dziecka do przedszkola, wliczając w to różne atrakcje – czas na chodzenie po murku, oglądanie zaparkowanych samochodów, podziwianie psów, które wyszły na spacer.
3. Zajęcia adaptacyjne w przedszkolu
Bardzo ważne jest umiejętność dziecka przebywania z innymi dziećmi, w grupie. Niektóre z dzieci
mają wcześniej taką możliwość dzięki rodzeństwu, licznej rodzinie. Jeżeli dziecko nie miało do tej
pory kontaktu z rówieśnikami, trzeba to koniecznie nadrobić! Bardzo często przedszkola organizują zajęcia adaptacyjne, najczęściej w czerwcu i w sierpniu. Jest to zazwyczaj kilka spotkań, dzięki którym dzieci maja okazję poznać Panią, rówieśników, a także zaznajomić się z budynkiem przedszkolnym. I co bardzo ważne i atrakcyjne dla dzieci- z placem zabaw.
4. Samodzielność
Jednym z najważniejszych obszarów w rozwoju dziecka jest samodzielność. Pozwala ona na
budowanie poczucia własnej wartości, sprawczości, byciu pewnym siebie. Daje poczucie
bezpieczeństwa dziecku. Dlatego tez warto zwrócić uwagą na umiejętność samodzielnego ubierania się, umycia, skorzystania z toalety, jedzenia. Ważne jest także umiejętność komunikowania swoich potrzeb. Warto wcześniej przeprowadzić trening czystości, zrezygnować z pieluch. Często zdarza się, że dziecko idąc do przedszkola nie potrafi korzystać samodzielnie z toalety. W wyniku stresu spowodowanego pójściem do przedszkola, braku pieluchy, może dojść do różnego rodzaju trudności – zatrzymywanie moczu, moczenie nocne, odmawianie picia w przedszkolu. Ważne jest także urozmaicanie jedzenia, nie rozdrabnianie potraw.
5. Komunikacja
Bardzo ważne jest, aby dziecko idąc do przedszkola umiało się komunikować. Za pomocą mowy
sygnalizuje ono swoje potrzeby, nawiązuje relacje z innymi, potrafi określać uczucia, systematyzuje
wiedzę, szybciej nabywa innych umiejętności. Jeśli dziecko ma trudności w komunikacji warto skonsultować c się ze specjalistą, np. logopedą.
6. Rozstanie
Przeprowadzenie z dzieckiem treningu rozstania – zostawanie swojego dziecko z innymi, aby
nauczyło się, że zostawanie bez rodziców, nie jest „takie straszne” (zostawianie dziecka u babci, cioci na coraz dłuższy czas).
Drodzy rodzice!
Wszystkie te działania warto zacząć jak najszybciej, ale nie mówić dzieciom, że to z powodu
pójścia do przedszkola!
Bardzo ważna jest konsekwencja w działaniach oraz spokój. Często emocje rodziców ( niepokój, smutek, zdenerwowanie) udzielają się dziecku. Bez wyraźnej przyczyny nie warto przerywać rytmu chodzenia do przedszkola, gdyż przedłuża to okres adaptacji.
Warto nazywać emocje dziecka „Rozumiem, że jest Ci smutno, kiedy musisz rozstać się ze mną”,
zaobserwować z kim dziecko łatwiej przeżywa rozstanie. Jeśli dziecko mniej płacze, kiedy odprowadza go tata – to tata powinien odprowadzać dziecko. Nie można znikać bez pożegnania – bo dziecko w przyszłości będzie się bało. Warto ustalić rytuał pożegnania, bez pospiechu, ale i bez zbytniego przedłużania, co da dziecku poczucie bezpieczeństwa i wyznaczy granice rozstania. Bardzo złym pomysłem jest zaglądanie do sali, czy dziecko się bawi, co robi. Może to spowodować u dziecka i u innych dzieci większą tęsknotę i płacz za rodzicem.
Czasami gdy dziecko płacze podczas rozstania, rodzic często zabiera je z powrotem do domu. Nie powinno się zabierać dziecka do domu jeżeli płacze – za drugim razem będzie jeszcze trudniej. I rodzicowi, i dziecku. Płacz przy rozstaniu jest rzeczą naturalną. Ale nie wolno okazywać zdenerwowanie lub żalu z powodu pójścia dziecka do przedszkola.
Konieczne jest dotrzymywanie słowa i terminów. Jeśli obiecujemy dziecku, że odbierzemy je po obiedzie ( dziecko nie ma poczucia czasu, dlatego nie warto mówić, że odbierzemy je o godz. 14), to powinniśmy je odebrać po obiedzie. Powiedzieć dziecku kto przyjdzie po nie i koniecznie jest przyjście punktualnie. Odbierajmy dziecko z przedszkola na początku nieco wcześniej np. zaraz po ostatnim posiłku (bardzo stresująca jest dla dziecka sytuacja, gdy większość dzieci już poszła do domu).
W obecności dziecka należy mówić o przedszkolu pozytywnie, lecz bez dodatkowych ubarwień „Zobaczysz będzie wspaniale, będziesz się bawił i będzie cudownie”,.
Nie powinno się rozmawiać przy dziecku o jego adaptacji do warunków przedszkolnych, jeśli przejawia ono trudności w tym obszarze. Często rodzice sami pytają dziecko co mu się nie podoba w przedszkolu, Dziecko nie zawsze potrafi to nazwać, a raczej taki 3- latek rzadko to potrafi. Warto wtedy powiedzieć dziecku np. „rozumiem że za mną tęsknisz”, nazwać jego uczucia, ( to nie zawsze musi być tęsknota), zaproponować jak może ono radzić sobie w takiej sytuacji – „ jak za mną zatęsknisz, możesz wtedy przytulić się mocno do swojego misia”. Warto dać dziecku jego ulubiona zabawkę do przedszkola.
Bardzo ważne jest chwalenie dziecka za bycie samodzielnym, za umiejętność radzenia sobie.
Chwalenie jest zarazem motywacją dla dziecka, pochwały zaś nagrodą. Można także nagradzać dziecko dodatkową bajką, czasem na placu zabaw itp. Za co warto nagradzać ? Raczej za bezproblemowe pójście do przedszkola, lecz nie za samo pójście.
Ważne jest, aby Rodzic sam miał przekonanie, że przedszkole jest dobre i bezpieczne dla jego
dziecka.
Monika Zarzycka
Psycholog
Psychoterapeuta